Rodowód Katedry i Kliniki wywodzi się od czasu zorganizowania w listopadzie 1944 roku Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego na Grochowie. Powołano wtedy I Katedrę i Klinikę Chorób Wewnętrznych, a kierowanie Kliniką powierzono doc. dr med. Zdzisławowi Michalskiemu. Początkowo Klinika mieściła się w budynku szkoły przy ulicy Siennickiej 15. W listopadzie 1945 roku Klinika przeniosła się do budynków obecnego Szpitala Przemienienia Pańskiego. Jako pierwsi do pracy zgłosili się dr Władysław Szreder i dr Zofia Migdalska - późniejsi habilitanci Kliniki.

W 1948 roku na stanowisko kierownika I Kliniki Chorób Wewnętrznych został powołany prof. dr hab. n. med. Andrzej Biernacki, który pełnił wówczas funkcję ordynatora oddziału wewnętrznego Szpitala Dzieciątka Jezus. Oddział ten został jednocześnie przekształcony w Klinikę, która przeniosła się tam z Pragi we wrześniu 1948 roku. Wkrótce dobudowano jedno piętro tak, że po zakończeniu rozbudowy Klinika liczyła 80 łóżek szpitalnych i 8 pracowni naukowych, co umożliwiało prowadzenie prac badawczych oraz rozszerzenie zainteresowań naukowych Kliniki.

W 1953 roku otwarto Pododdział Chorób Zawodowych liczący 12 łóżek, który w 1957 roku przekształcono w 40 łóżkowy Oddział Chorób Zawodowych kierowany przez dr med. Macieja Webera.

W Klinice habilitowali się i otrzymali tytuły docenta: dr med. Walenty Hartwig, dr med. Konrad Kozieradzki, dr med. Władysław Szreder, dr med. Mieczysław Fejgin, dr med. Marian Tulczyński, dr med. Tadeusz Orłowski, dr med. Bertold Kassur, dr med. Andrzej Hirszfeld, dr med. Edward Rużyłło, dr med. Zygmunt Chojecki i dr med. Zofia Migdalska. Większość z nich odeszła w przyszłości na samodzielne placówki (kierowników klinik, ordynatorów). 10 lekarzy otrzymało stopień doktora medycyny, a wielu specjalizacje z chorób wewnętrznych.

Od 1948 roku Klinika prowadziła Oddział Wewnętrzny Ośrodka Naukowo - Badawczego w Ciechocinku. Prowadzono tam głównie badania nad balneologią i klimatoterapią w leczeniu nadciśnienia tętniczego i chorób naczyń obwodowych.

W 1959 roku uruchomiono w Klinice aparaturę tzw. „sztucznej nerki". Był to drugi ośrodek w Polsce. Zastosowanie dializy pozaustrojowej zwiększyło znacznie odsetek chorych nerkowych i zmieniło w dużej mierze profil Kliniki. W ciągu roku wykonano ogółem 152 dializy.

Zainteresowania naukowe były wszechstronne i realizowane w zespołach badawczych. Na pierwszy plan wysuwały się prace o tematyce kardiologicznej, zwłaszcza leczenia choroby nadciśnieniowej i chorób naczyń. Poza tym zajmowano się problemami hematologicznymi (należały tu również pionierskie prace w dziedzinie przetaczania szpiku).

W zakresie nefrologii to tematy dotyczące badań patofizjologicznych, opracowań prób czynnościowych nerek, a także dotyczące leczenia ostrej niewydolności nerek, szczególnie przy użyciu dializy pozaustrojowej.

Opracowywano również zagadnienia z zakresu gastroenterologii i hepatologii. Zajmowano się również endokrynologią (głównie chorobami tarczycy) i otyłością. W zespole pneumonologicznym prowadzono badania odnoszące się do diagnostyki, etiologii i leczenia chorób narządu oddechowego.

W Oddziale Chorób Zawodowych opracowywano zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa, profilaktyki i leczenia chorób zawodowych.

Klinika prowadziła wykłady i ćwiczenia dla studentów III, IV i V roku Wydziału Lekarskiego. Od 1949 roku działało przy Klinice Studenckie Koło Naukowe, które ogłosiło kilka prac na konferencjach Studenckiego Towarzystwa Naukowego.

Klinika prowadziła kursy i szkolenia dla lekarzy z poza Kliniki. 

Od 1 sierpnia 1963 roku kierownictwo I Kliniki Chorób Wewnętrznych objął prof. dr hab. med. Tadeusz Orłowski. Skład osobowy Kliniki: doc. dr med. Zygmunt Chojecki; adiunkci: dr med. Wincenty Czarnecki, dr med. Alfred Siciński, dr med. Maciej Weber; starsi asystenci: lek. med. Zygmunt Ajewski, dr med. Wacław Droszcz, lek. med. Zbigniew Fałda, lek. med. Ewa Kłopotowska,  lek. med. Maria Kowalska, lek. med. Halina Koziołowa, dr med. Andrzej Krotkiewski, lek. med. Jan Kurkus, lek. med. Mieczysław Lao, mgr Stefan Opałko, lek. med. Andrzej Przybylski, lek. med. Zofia Rancewicz, lek. med. Halina Rymkiewicz, lek. med. Łucja Stasiakowa, lek. med. Janusz Szajewski, lek. med. Andrzej Śliwowski; asystenci: lek. med. Andrzej Soszka, lek. med. Liliana Grodowska, lek. med. Joanna Juskowa, lek. med. Krzysztof Galus, doktoranci: lek. med. Monika Chróścicka, lek. med. Mirosław Grodzki, lek. med. Maria Heller, lek. med. Bożena Kulik - Świderska, lek. med. Leszek Polak, lek. med. Ryszard Połeć, lek. med. Janusz Sadowski, lek. med. Danuta Stryjecka - Rowińska, lek. med. Barbara Wałaszewska, lek. med. Jadwiga Wojtulewicz - Kurkus. W następnych latach ten skład ulegał zmianie związanej z rozwojem naukowym i zawodowym, a także rotacją kadrową.

W pierwszych latach Klinika kontynuowała program naukowy i usługowy jak w okresie poprzednio opisanym. Jednak w zainteresowaniach profesora Orłowskiego coraz bardziej dominowała problematyka nefrologiczna, transplantacyjna i immunologiczna i ona też przekładała się na tematykę prowadzonych przez współpracowników badań.

26 stycznia 1966 roku profesor Orłowski ze swoim zespołem razem z profesorem Janem Nielubowiczem i zespołem chirurgów dokonali pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki. Klinika stała się wiodącym ośrodkiem nefrologicznym w kraju, a profesor Orłowski uznanym autorytetem również w Europie.

Profesor i wielu współpracowników brało czynny udział w konferencjach i zjazdach naukowych krajowych i zagranicznych. Część Jego uczniów odbyła też dłuższe szkolenia naukowe w znanych ośrodkach nefrologicznych europejskich i amerykańskich.

W 1964 roku profesor Tadeusz Orłowski został członkiem korespondentem Polskiej Aademii Nauk i od tego czasu bardzo aktywnie pracował na różnych stanowiskach, co miało również korzystny wpływ na rozwój Kliniki.

Klinika była bardzo zaangażowana w prowadzenie zajęć dydaktycznych dla studentów Wydziału Lekarskiego. Przy Klinice pracowało aktywnie Studenckie Koło Naukowe. Prowadzona też była bardzo szeroka działalność szkoleniowa podyplomowa; wielu lekarzy zdobyło specjalizacje pracując na wolontariacie. Profesor i niektórzy współpracownicy brali czynny udział w pracach komitetów redakcyjnych wielu czasopism lekarskich; należy tu podkreślić redakcję Polskiego Archiwum Medycyny Wewnętrznej. Pod kierownictwem profesora Orłowskiego tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał doc. dr hab. med. Alfred Siciński; habilitowali się i uzyskali tytuł docenta: dr med. Wacław Droszcz, dr med. Andrzej Krotkiewski, dr med. Alfred Siciński i dr med. Ewa Skopińska; ponad 20 lekarzy uzyskało stopień naukowy doktora nauk medycznych, a ponad 30 specjalizacje z chorób wewnętrznych i nefrologii.

W październiku 1975 roku nastąpił podział I Kliniki Chorób Wewnętrznych. Profesor Tadeusz Orłowski z częścią zespołu przenieśli się do powołanego i powstałego dzięki staraniom profesora Instytutu Transplantologii, usytuowanego też na terenie Szpitala Dzieciątka Jezus. Profesor Alfred Siciński z resztą zespołu pozostał w dotychczasowych pomieszczeniach  jako Kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych. Skład osobowy Kliniki: adiunkci: dr med. Zygmunt Ajewski, dr med. Zbigniew Fałda, dr med. Krzysztof Galus, dr med. Bożena Kulikowa, dr med. Jan Kurkus, dr med. Roman Połeć, dr med. Łucja Stasiakowa; starsi asystenci: lek. med. Maria Cabaj - Schabowska, lek. Med. Jacek Imiela, dr med. Stanisława Jelińska, lek. med. Halina Kowalska, lek. med. Anna Paśko, lek. med. Krzysztof Schreyer, lek. med. Małgorzata Sikorska, lek. med. Andrzej Zaleski; asystenci: lek. med. Joanna Matuszkiewicz, lek. med. Wojciech Narębski; doktoranci: lek. med. Kazimierz Wardyn. W kolejnych latach niektórzy asystenci odeszli, nowi zostali przyjęci do pracy. Odeszli z Kliniki: dr med. Zygmunt Ajewski, lek. med. Ireneusz Dzik, dr med. Zbigniew Fałda, dr hab. n. med. Krzysztof Galus, dr med. Jacek Imiela (na ordynatora Oddziału Wewnętrznego Stacji Dializ Szpitala Kolejowego w Międzylesiu), lek. med. Elżbieta Jabłczyńska, dr med. Jan Kurkus, lek. med. Wojciech Narębski, dr med. Halina Kowalska, dr med. Stanisław Niemczyk (na ordynatora Oddziału Wewnętrznego i Stacji Dializ Szpitala w Wołominie), lek. med. Anna Paśko, dr hab. med. Roman Połeć, dr med. Krzysztof Schreyer (na ordynatora Oddziału Wewnętrznego Szpitala w Pruszkowie), lek. med. Małgorzata Sikorska, dr med. Łucja Stasiakowa.

Prof. dr hab. med. Alfred Siciński był opiekunem jednej habilitacji: dr med. Romana Połcia, temat rozprawy: Badania morfologiczne i czynnościowe górnego odcinka przewodu pokarmowego u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek (1980); był promotorem 14 prac doktorskich:

• lek. med. Krzysztofa Schreyera, tytuł pracy: Wpływ 1 - 25OH cholekalcyferolu na tkankę kostną u psów z niedoborem witaminy D3 (1975),
• lek. med. Andrzeja Zaleskiego, tytuł pracy: Badanie nad etiopatogenezą płuca mocznicowego (1978),
• lek. med. Haliny Kowalskiej, tytuł pracy: Zaburzenia metabolizmu glutationu w krwinkach w niewydolności nerek (1980),
• lek. med. Ryszarda Targońskiego, tytuł pracy: Leczenie metodami dializacyjnymi nadciśnienia tętniczego u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek przy różnym stopniu przewodnienia (1982),
• lek. med. Jacka Imieli, tytuł pracy: Izolowana ultrafiltracja przeddializacyjna w leczeniu przewodnionych chorych przewlekle dializowanych (1982),
• lek. med. Zofii Billip - Tomeckiej, tytuł pracy: Leczenie zatruć lekami nasennymi i uspokajającymi metodą diurezy forsowanej (1983),
• lek. med. Kazimierza Wardyna, tytuł pracy: Mineralizacja tkanki kostnej w przewlekłej niewydolności nerek (1983),
• lek. med. Ryszarda Gellerta, tytuł pracy: Mannitol w leczeniu przewodnienia u pacjentów przewlekle dializowanych (1984),
• lek. med. Hasana Hijaz, tytuł pracy: Niektóre zaburzenia homeostazy w zespole niewyrównania u pacjentów przewlekle dializowanych (1985),
• lek. med. Jerzego Przedlackiego, tytuł pracy: Scyntygraficzna diagnostyka osteodystrofii nerkowej (1987),
• lek. med. Joanny Matuszkiewicz - Rowińskiej, tytuł pracy: Leczenie uderzeniowymi dawkami sterydów chorych z ostrą fazą nefropatii toczniowej przebiegającej z niewydolnością nerek (1989),
• lek. med. Stanisława Niemczyka, tytuł pracy: Neurotoksyczność aminoglikozydów - próby zapobiegania (1989),
• lek. med. Waldemara Mysiaka, tytuł pracy: Zaburzenia przemiany kolagenu kości w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek (1990),
• lek. med. Konrada Pszczołowskiego, tytuł pracy: Badanie nad miejscem powstawania materiału zatorowego, który może powodować mikrozatorowość płucną w przebiegu hemodializy (1990).

Ponad 30 lekarzy uzyskało specjalizację z zakresu chorób wewnętrznych i nefrologii. Pod kierunkiem Profesora w Ośrodku Dializ wykształciło się wielu obecnych kierowników stacji dializ z całego kraju.

Do roku 1985 Klinika mieściła się w starych pomieszczeniach przy ul. Nowogrodzkiej - warunki pracy były niezwykle trudne. Poprawa nastąpiła dopiero po przeniesieniu się Kliniki do nowo wybudowanych pomieszczeń na VI piętrze bloku D szpitala przy ul. Banacha. Oddział kliniczny liczył 69 łóżek w salach 2 - 4 osobowych (niektóre z łazienkami i gniazdami tlenowymi). Umożliwiło to leczenie roczne 1500 - 1700 pacjentów - głównie internistycznych z tzw.: „rejonu  i nefrologicznych, a także z chorobami metabolicznymi kości. Powstała pracownia gastroskopii (głównie do badania chorych dializowanych) i biopsji nerki. Utworzono też Poradnie: Nefrologiczną i Metabolicznych Chorób Kości.

Jedną trzecią powierzchni Kliniki zajmował Ośrodek Dializ, który w tym czasie był największym i najbardziej nowoczesnym w Polsce. Przy ośrodku mieściło się laboratorium głównie nastawione na diagnostykę nefrologiczną, badanie metabolizmu kostnego i gospodarki wapniowo - fosforanowej.

Zainteresowania naukowe Kliniki: w pierwszych latach, w ramach programu resortowego Ministerstwa Zdrowia (Przewlekłe choroby nerek ze szczególnym uwzględnieniem dializoterapii) Klinika opracowała następujące tematy:

• ulepszanie technik dializacyjnych,
• leczenie dietetyczne w przewlekłej niewydolności nerek (opracowano oryginalną dietę wysokokaloryczną i niskobiałkową),
• badanie zaburzeń kostnych w mocznicy,
• badania wpływu przewlekłej niewydolności nerek na układy: pokarmowy, krążeniowy i oddechowy (mikrozatorowość i zaburzenia wentylacji u chorych dializowanych).

W następnych latach zajmowano się:

• przydatnością dializ otrzewnowych w leczeniu ciężkich postaci łuszczycy,
• wprowadzono (niestosowaną dotychczas w kraju) metodę „uderzeniową  sterydów nadnerczowych do leczenia nefropatii toczniowej,
• prowadzono badanie nad zmianą dystrybucji płynów ustrojowych w leczeniu przewodnienia u chorych dializowanych,
• oceniano wpływ śróddializacyjnej ultrafiltracji na średnią objętość krwinek czerwonych (MCV) u pacjentów dializowanych,
• badanie nad zwłóknieniem tkanki płucnej u chorych dializowanych z wtórna nadczynnością przytarczyc,
• zastosowaniem dwufazowej scyntygrafii kości do oceny zmian w przewlekłej niewydolności nerek,
• zastosowaniem termografii i pletyzmografii do oceny stanu przetok tętniczo - żylnych typu Brescii,
• utworzono i wdrożono program komputerowy „Inteligentna baza danych u pacjentów nefrologicznych".

Działalność dydaktyczno - szkoleniowa: Klinika prowadziła wykłady, seminaria i ćwiczenia dla studentów I Wydziału Lekarskiego na kursach III, IV i V.

Programy nauczania były szczegółowo omawiane z asystentami. Zwracano dużą uwagę na praktyczne zapoznanie studentów z diagnostyką i terapią. Studenci poznawali też pracę Stacji Dializ i problemy leczonych tam pacjentów. Po zakończeniu ćwiczeń i zaliczeniu historii choroby studenci składali kolokwium, a wyniki były wpisywane do indywidualnej karty studenta. Praca dydaktyczna Kliniki obejmowała także szkolenie asystentów, stażystów, stypendystów i lekarzy delegowanych na staże do specjalizacji z chorób wewnętrznych i nefrologii.

W Klinice odbywały się systematycznie prowadzone planowe posiedzenia naukowe, a także brano czynny udział w spotkaniach międzyklinicznych - tzw.: „Interklinik", które organizowane były raz w miesiącu, kolejno przez poszczególne Kliniki. Omawiano własne prace, postępy w nefrologii i dializoterapii, streszczenia artykułów z piśmiennictwa, a także dyskutowano przypadki ciekawych chorych. Klinika brała też aktywny udział w organizowanych przez CMKP kursach specjalistycznych. Prowadzone były egzaminy na drugi stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych. Kierownik i asystenci brali również czynny udział w konferencjach i zjazdach krajowych i zagranicznych, głównie nefrologicznych i internistycznych.

Niektórzy asystenci odbyli też naukowe szkolenia w ośrodkach zagranicznych: Z. Ajewski (RFN), Z. Fałda (RFN), E. Jabłczyńska (Belgia), J. Matuszkiewicz - Rowińska (Szwecja), R. Gellert (Anglia, Austria), J. Przedlacki (Finlandia).

W okresie kierowania Kliniką przez profesora Sicińskiego ukazało się 20 publikacji w liczących się czasopismach zagranicznych i 98 w krajowych. Przedstawiano 22 prace na  zagranicznych kongresach naukowych (w tym 4 prezentacje ustne). Wygłoszono 17 referatów i przedstawiono 23 plakaty na konferencjach krajowych.

Przy Klinice pracowało Studenckie Koło Naukowe prowadzone do 1993 roku przez dr med. Jacka Imielę, który w 1982 i 1983 roku zorganizował Studencki Obóz Naukowy w Szpitalu w Działdowie. Od 1984 roku opiekunem Koła został dr med. Kazimierz Wardyn, który również organizował każdego roku wakacyjne Obozy Naukowe, ale w Szpitalu w Starogardzie Gdańskim. Koło działające przy Klinice stało się jednym z najbardziej aktywnych i liczyło około 30 studentów. Obozy wakacyjne z czasem były organizowane wspólnie ze studentami kół zabiegowych (ginekologiczno - położniczych i chirurgicznych). Z inicjatywy opiekuna dr med. Kazimierza Wardyna studenci organizowali spotkania wigilijne w Klubie Lekarza i na uroczystości te zapraszali Władze Uczelni i swoich Nauczycieli. Zwyczaj ten stał się już bardzo miłą i wysoko ocenianą tradycją.

Kierownik i wielu pracowników Kliniki wyjeżdżali za granicę celem wymiany doświadczeń, wygłaszali referaty na zjazdach naukowych. Sześciu lekarzy z Kliniki w latach 1953 - 1955 wyjeżdżało do Korei i pracowało tam w Szpitalu Polskiego Czerwonego Krzyża.

Pracownicy Kliniki brali bardzo aktywny udział w pracach towarzystw naukowych i komitetów redakcyjnych wielu czasopism lekarskich.

Poza leczeniem pacjentów hospitalizowanych istniały przy Klinice poradnie specjalistyczne: dla chorych na nadciśnienie tętnicze, chorób naczyń obwodowych, hematologiczna, endokrynologiczna, chorób zawodowych i chorób narządu oddechowego.

Od 1953 roku Klinika była bazą naukową dla Kliniki Zdrowego Człowieka Instytutu Kultury Fizycznej.

Jest to zarys historii i prężnego rozwoju w trudnym okresie powojennym I Kliniki Chorób Wewnętrznych kierowanej przez jednego z najwybitniejszych internistów polskich, profesora Andrzeja Biernackiego (14.03.1903 - 30.07.1963).

Zainteresowanych dokładniejszym opisem odsyłam do opracowań źródłowych:

1. Dzieje nauczania medycyny i farmacji w Warszawie (1798 - 1950) redaktorzy: Marcin Łyskanowski, Andrzej Stapiński, Andrzej Śródka, PZWL, Warszawa, 1990
2. Dzieje uczelni medycznych w Warszawie w latach 1944 - 1960 redaktor: Jerzy Manicki, PZWL, Warszawa, 1968