Historia

Od roku 1990

Od 1 października 1990 roku w wyniku postępowania konkursowego kierownikiem Kliniki został doc. dr hab. n. med. Kazimierz Ostrowski.

Skład osobowy zespołu:

adiunkci: dr n. med. Zofia Billip - Tomecka, dr n. med. Barbara Bogdańska - Straszyńska, dr n. med. Ryszard Gelert, dr n. med. Bożena Kulikowa, dr n. med. Joanna Matuszkiewicz - Rowińska, dr n. med. Kazimierz Wardyn, dr n. med. Andrzej Zaleski; asystenci: lek. med. Dorota Daniewska, lek. med. Elżbieta Goliat - Gawałkiewicz, lek. med. Wojciech Marusza, dr n. med. Waldemar Mysiak, lek. med. Ewa Pacocha, dr n. med. Konrad Pszczołowski, lek. med. Ewa Sicińska, lek. med. Marta Skonieczna, lek. med. Małgorzata Skurczyńska, lek. med. Marek Stopiński, lek. med. Beata Śladowska, lek. med. Jadwiga Trębicka - Rojek, lek. med. Dariusz Włodarczyk.

W ciągu następnych lat z różnych powodów nastąpiła rotacja zespołu: nowi asystenci: lek. med. Marcin Ajewski (stypendium doktoranckie), lek. med. Małgorzata Dębowska, lek. med. Ewa Filipowicz (etat CSK), lek. med. Edyta Gieglis (etat CSK), lek. med. Anna Kohman - Golc (stypendium doktoranckie), lek. med. Agnieszka Grzeszczak (etat CSK), lek. med. Mirosław Jędras, lek. med. Jacek Lange, lek. wet. Grażyna Małecka, lek. med. Longin Niemczyk, lek. med. Małgorzata Olędzka, lek. med. Krzysztof Opaliński, lek. med. Grzegorz Ostrowski, lek. med. Andrzej Osuch, lek. med. Monika Staszków, lek. med. Monika Wieliczko, lek. med. Ewa Wojtaszek (stypendium doktoranckie); odeszli z zespołu: dr n. med. Marcin Ajewski, dr n. med. Barbara Bogdańska - Straszyńska, lek. med. Dorota Daniewska (na ordynatora Stacji Dializ szpitala w Ciechanowie), dr n. med. Elżbieta Goliat - Marusza, dr n. med. Bożena Kulikowa, dr n. med. Jacek Lange, dr n. med. Waldemar Mysiak, lek. med. Krzysztof Opaliński, lek. med. Andrzej Osuch, dr n. med. Konrad Pszczołowski, lek. med. Małgorzata Skurczyńska - Zaleska, dr n. med. Marek Stopiński (na ordynatora Oddziału Wewnętrznego i Stacji Dializ Szpitala w Milanówku - Turczynku, a potem w Grodzisku Mazowieckim), dr n. med. Beata Śladowska, dr n. med. Andrzej Zaleski.

W 1998 roku Rada I Wydziału Lekarskiego podjęła decyzję o zmianach nazw klinik Akademii Medycznej. Nowa nazwa to Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrologii.

Tytuł profesora otrzymali: doc. dr hab. n. med. Kazimierz Ostrowski (1996), doc. dr hab. n. med. Joanna Matuszkiewicz - Rowińska (2004), doc. dr hab. n. med. Ryszard Gellert (2004), doc. dr hab. n. med. Kazimierz Wardyn (2005).

Profesor Kazimierz Ostrowski był opiekunem 5 przewodów habilitacyjnych:

• dr n. med. Ryszarda Gelerta, temat rozprawy: Zmiany średniej objętości krwinek czerwonych (MCV) w czasie hemodializ (1992),
• dr n. med. Joanny Matuszkiewicz - Rowińskiej, temat rozprawy: Nowa metoda leczenia wtórnej nadczynności przytarczyc w mocznicy za pomocą kalcytoniny i metabolitów witaminy D3 (1993),
• dr n. med. Kazimierza Wardyna, temat rozprawy: Naturalne estrogeny koniugowane w prewencji osteoporozy u kobiet po menopauzie (1994),
• dr n. med. Jerzego Przedlackiego, temat rozprawy: Ocena wpływu małych dawek alfakalcydolu na mineralizację kości u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek (2004),
• dr n. med. Stanisława Niemczyka, temat rozprawy: Zaburzenia czynności tarczycy oraz hiperprolaktynemia u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek (2004).
   

Tytuł doktora nauk medycznych uzyskało 16 lekarzy medycyny:

• lek. med. Beata Śladowska (promotor K. Ostrowski), tytuł pracy: Osteodystrofia nerkowa - zaburzenie mineralizacji tkanki kostnej u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek (1994),
• lek. med. Marek Stopiński (promotor K. Ostrowski), tytuł pracy: Ciśnienie przezbłonowe i przewodność płynu dializacyjnego w zapobieganiu ostrym powikłaniom hemodializ (1994),
• lek. med. Ewa Pacocha (promotor J. Matuszkiewicz - Rowińska), tytuł pracy: Pulsacyjne leczenie alfakalcidoelm we wtórnej nadczynności przytarczyc u chorych z mocznicą (1995),
• lek. med. Marcin Ajewski (promotor K. Ostrowski), tytuł pracy: Zaburzenia czynności układu oddechowego u chorych przewlekle dializowanych (1995),
• lek. med. Wojciech Marusza (promotor J. Matuszkiewicz - Rowińska), tytuł pracy: Leczenie małymi dawkami erytropoetyny niedokrwistości u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek (1995),
• lek. med. Elżbieta Goliat - Marusza (promotor K. Ostrowski), tytuł pracy: Zaburzenia mineralizacji tkanki kostnej w cukrzycy insulinozależnej (1996),
• lek. med. Abdulfattah Abbas (promotor R. Gellert), tytuł pracy: Biozgodność reutylizowanych błon dializacyjnych (1996),
• lek. med. Mirosław Jędras (promotor K. Wardyn), tytuł pracy: Analiza zmienności rytmu zatokowego i współczulne potencjały skórne u pacjentów z przewlekłą mocznicą (1997),
• lek. med. Dorota Daniewska (promotor R. Gellert), tytuł pracy: Powikłania hemodializy a stężenie sodu w płynie dializacyjnym (1998),
• lek. med. Antoni Sokalski (promotor J. Matuszkiewicz - Rowińska), tytuł pracy: Hormonalna terapia zastępcza u hemodializowanych kobiet w wieku rozrodczym (1999),
• lek. med. Grzegorz Ostrowski (promotor J. Matuszkiewicz - Rowińska), tytuł pracy: Ocena parametrów gospodarki żelazowej u chorych hemodializowanych (2000),
• lek. med. Małgorzata Dębowska ((promotor R. Gellert), tytuł pracy: Zastosowanie aparatu Crit - Line w diagnostyce zaburzeń oddechowych u chorych dializowanych (2000),
• lek. med. Jerzy Muszyński (promotor R. Gellert), tytuł pracy: Reutylizacja dializatorów a klirens związków o małym i średnim ciężarze cząsteczkowym (2001),
• lek. med. Och Bataa (promotor K. Ostrowski), tytuł pracy: Akupresura w leczeniu świądu mocznicowego (2001),
• lek. med. Jacek Lange (promotor K. Wardyn), tytuł pracy: Ocena zmian transportu otrzewnowego u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek leczonych CADO (2003),
• lek. med. Ewa Wojtaszek (promotor R. Gellert), tytuł pracy: Wpływ leczenia erytropoetyna na wydajność hemodializy (2003).
   

Specjalizację uzyskało: z chorób wewnętrznych 35 lekarzy, z nefrologii 11, a z medycyny rodzinnej  ( w latach 1995 - 98) 68 lekarzy (w tym 7 asystentów Kliniki).

W okresie kierowania Kliniką przez prof. K. Ostrowskiego opublikowano 43 prace w renomowanych czasopismach zagranicznych i 173 w polskich. Wygłoszono 20 referatów na zjazdach zagranicznych (głównie nefrologicznych), a 30 przedstawiono w formie plakatowej. Na zjazdach i konferencjach krajowych (głównie nefrologicznych, diabetologicznych, internistycznych, a także medycyny rodzinnej) wygłoszono 125 wystąpień referatowych i przedstawiono 86 plakatów.

W badaniach naukowych kontynuowano dotychczas prowadzone tematy, ale wprowadzano także nowe problemy. Zastosowano badania metabolizmu kostnego za pomocą oznaczania nowych markerów (telepeptydu C) w chorobach nerek, a także nowych metod obrazowych. Dzięki staraniom profesora Ostrowskiego i doktora Jerzego Przedlackiego udało się uzyskać grant z Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, co pozwoliło na zakupienie nowoczesnego densytometru LUNAR DPX - L i utworzenie Pracowni Densytometrycznej w pomieszczeniach Zakładu Radiologii. Kierownictwo naukowe nad pracownią sprawował doktor Przedlacki. Dzięki pracy tej pracowni, we współpracy zwłaszcza z klinikami pediatrycznymi i Kliniką Hematologii powstało 5 prac doktorskich i 1 habilitacja oraz wiele publikacji i doniesień zjazdowych. W pracowni wykonywano też usługowe badania diagnostyczne, przede wszystkim dla pacjentów szpitala przy ul. Banacha. Kontynuacją dotychczasowych zainteresowań ówczesnego Kierownika Kliniki było rozpoczęcie badań nad nefropatią cukrzycową, a także osteopatią w cukrzycy - te ostatnie to pionierskie badania w Polsce.

Prowadzono też badania nad diagnostyką i leczeniem wtórnej nadczynności przytarczyc (praca habilitacyjna J. Matuszkiewicz - Rowińskiej).

Doktor Ryszard Gellert kontynuował prace nad mechanizmami odgrywającymi rolę w patogenezie zaburzeń równowagi biologicznej w przebiegu hemodializy. Całkowicie oryginalnym osiągnięciem (opisanym w pracy habilitacyjnej) było wykazanie, że w procesie hemodializy zachodzą zmiany w osoczu prowadzące do przechodzenia wody do krwinek czerwonych.

Również doktor Kazimierz Wardyn prowadził rozpoczęte jeszcze w 1988 roku badania zaburzeń mineralizacji kostnej u kobiet po menopauzie. Temat ten rozwinął  w pracy habilitacyjnej. Inspiracją do tych badań była jego wieloletnia praca konsultanta internisty w Klinice Ginekologiczno - Położniczej przy ul. Karowej.

Zespół asystentów pod kierunkiem dr hab. n. med. Joanny Matuszkiewicz - Rowińskiej prowadził szereg badań ze stosowaniem erytropoetyny w leczeniu schyłkowej niewydolności nerek i nad gospodarką żelazem u tych chorych.

Lek. med. Małgorzata Skurczyńska - Zaleska prowadziła badania nad zakażeniem Helicobacter pylori u pacjentów dializowanych leczonych erytropoetyną - praca przedstawiana na XIII Światowym Kongresie Nefrologicznym w 1995 roku uzyskała nagrodę.

Prowadzono też badania we współpracy z Kliniką Neurologii nad neuropatią mocznicową.

Klinika przez lata zbierała obserwacje przyjmując na badania pacjentów, z różnych regionów kraju, z rzadkimi postaciami zapaleń naczyń, kolagenoz czy sarkoidozy z zajęciem nerek. Podsumowaniem tych wieloletnich doświadczeń była wydana w 2003 roku pod redakcją profesora Kazimierza Wardyna i doktor Katarzyny Życińskiej monografia „Pierwotne układowe zapalenia naczyń", w której autorami niektórych rozdziałów są też asystenci Kliniki (M. Olędzka - Oręziak, M. Dębowska).

Kuriozalnym doświadczeniem Kliniki była rozprawa doktorska lekarza z Mongolii Och Bataa na temat leczenia świądu mocznicowego akupresurą. Praca ta opublikowana w Dialysis and Transplantation w 2003 roku spotkała się ze sporym zainteresowaniem również międzynarodowym (cytowania).

Środki na prowadzenie badań Klinika pozyskiwała z grantów KBN, z Akademii Medycznej na działalność statutową i własną, a także od sponsorów.

Działalność usługowa Kliniki: to leczenie pacjentów internistycznych (rejonowych), nefrologicznych i innych specjalistycznych, około 2000 rocznie, ale przede wszystkim zmiany organizacyjne w Ośrodku Dializ i zakup nowych aparatów sztucznej nerki (z różnych źródeł finansowania) - dzięki temu zwiększono ilość dializowanych pacjentów do około 100 osób. Była to konieczność wynikająca przede wszystkim z ciągłego braku miejsc dializacyjnych i naszego dążenia do ratowania każdego pacjenta, który rokował dłuższe życie dzięki hemodializom. W ten sposób staliśmy się najbardziej obciążonym ośrodkiem dializoterapii w Polsce (ponad 7 pacjentów na 1 stanowisko dializacyjne). Pracowaliśmy właściwie na granicy bezpieczeństwa dla pacjentów i wymagało to ogromnego zaangażowania personelu lekarskiego, a jeszcze więcej pielęgniarskiego. Próbując poprawić sytuację profesor Ostrowski wymyślił program ratunkowy - namówił doktora Marka Stopińskiego, który mieszkał w Podkowie Leśnej do objęcia ordynatury Oddziału Wewnętrznego w Szpitalu w Milanówku - Turczynku i zaadoptowanie tam pomieszczeń na Stację Dializ. Zamysł udało się zrealizować dzięki dużej pomocy doktor Ireny Marcinek z Ministerstwa Zdrowia, która zajmowała się wtedy problemami dializoterapii, a także Konsultanta Krajowego ds. Nefrologii prof. dr hab. n. med. Bolesława Rutkowskiego. W 1996 roku otwarto dość nowoczesną stację dializ, gdzie można było dializować około 40 pacjentów. Jednocześnie udało się znacznie poprawić pracę oddziału wewnętrznego i unowocześniono laboratorium tego Szpitala. Stacja ta ściśle współpracowała z Kliniką - szkolił się u nas personel lekarski i pielęgniarski. Po latach, w 2003 roku, wyszkolony personel z ordynatorem doktorem Markiem Stopińskim przenieśli się do nowo otwartego Szpitala w Grodzisku Mazowieckim.

W miarę zwiększania dostępności do dializoterapii w Polsce - głównie dzięki staraniom Zespołu ds. Rozwoju Dializoterapii ze wspomnianym profesorem Bolesławem Rutkowskim na czele (powstawanie nowych stacji, a także rozwój metody dializy otrzewnowej CADO) również sytuacja w naszym Ośrodku Dializ uległa dalszej poprawie. W 2004 roku leczyliśmy hemodializami około 70 pacjentów, a metodami otrzewnowymi około 30.

W 2004 roku, przy dużym i skutecznym zaangażowaniu profesor J. Matuszkiewicz - Rowińskiej, z pomocą Dyrekcji CSK (zwłaszcza dyrektor mgr Ewy Marzeny Pełszyńskiej), a także sponsorów (Roche, Cilag, Gambro) przeprowadzono remont generalny i unowocześnienie Ośrodka Dializ. Jednocześnie zaadaptowano też 4 sale chorych i utworzono Ośrodek Leczenia Dializami Otrzewnowymi.

Działalność dydaktyczno - szkoleniowa: prowadzono zajęcia (seminaria i ćwiczenia) dla studentów I Wydziału Lekarskiego (kursu III - z diagnostyki i kursu V z nefrologii i reumatologii). Formy szkolenia i zaliczeń były podobne jak opisano w okresie kierowania Kliniką przez profesora A. Sicińskiego. Dodatkowo wprowadzono formę rozmów Kierownika Kliniki ze studentami pod koniec ćwiczeń, kiedy mogli przekazać swoje uwagi i postulaty.

Należy podkreślić wieloletnie zaangażowanie w koordynację zajęć dydaktycznych doktor Zofii Billip - Bonieckiej, a w ostatnich latach również doktora Mirosława Jędrasa i doktor Małgorzaty Dębowskiej. Klinika prowadzi także nauczanie studentów anglojęzycznych, przy aktywnym udziale jako koordynatora doktora Jerzego Przedlackiego.

Od 2003 roku Klinika prowadzi również zajęcia dla studentów Wydziału Nauki o Zdrowiu (koordynator zajęć doktor Grzegorz Ostrowski).

Studenckie Koło Naukowe pod kierunkiem opiekuna profesora Kazimierza Wardyna i doktor Małgorzaty Dębowskiej dalej organizowało wakacyjne obozy naukowe w Starogardzie Gdańskim i spotkania wigilijne. Studenci prezentowali kilka prac na konferencjach Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego i konferencjach Studenckich Towarzystw Naukowych.

Szkolenia asystentów, stażystów i specjalizantów odbywały się na podobnych zasadach jak opisywano. W 1993 roku Klinika zorganizowała VII Krajową Konferencję Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego na temat: „Zaburzenia gospodarki wodno - elektrolitowej w niewydolności nerek  z udziałem wielu delegatów zagranicznych.

W 2004 roku zespół Kliniki zorganizował konferencje: „Praktyczne aspekty leczenia przewlekłych chorób nerek: co robimy dobrze, a co należy poprawić  (przewodnicząca: prof. dr hab. n. med. Joanna Matuszkiewicz - Rowińska, Mazowieckiego Towarzystwa Nefrologicznego „Postępy w nefrologii i optymalna hemodializa  (przewodniczący prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert).

Kierownik i asystenci Kliniki brali aktywny udział w większości krajowych, a także europejskich i światowych kongresach (głównie nefrologicznych, ale także internistycznych, diabetologicznych i medycyny rodzinnej).

Niektórzy asystenci odbyli szkolenia zagraniczne (R. Gellert - Anglia, M. Jędras - Holandia, J. Lange - Szwecja, J. Przedlacki - Finlandia).

Klinikę wizytowało wielu naukowców polskich i z zagranicy - niektórzy wygłosili wykłady.

W 1997 roku Klinika została objęta programem International Society of Nephrology Renal Sister Center, którego inicjatorem był prof. Robert W. Schrier.

W 1993 roku ówczesny Dziekan I Wydziału Lekarskiego prof. dr hab. n. med. Andrzej Karwowski zwrócił się z propozycją do Kierownika Kliniki o zorganizowanie Zakładu Medycyny Rodzinnej. Profesor Ostrowski zaproponował podjęcie tego zadania doktorowi Kazimierzowi Wardynowi i w pierwszych latach osobiście angażował się w pracę tego Zakładu służąc radą, udostępniając kilka pomieszczeń - miało to być tymczasowe, a trwało do końca roku akademickiego 2003/2004. Do tego też czasu profesor Kazimierz Wardyn był p.o. Kierownika Zakładu Medycyny Rodzinnej. Większość rezydentów medycyny rodzinnej odbywała przewidziane staże z interny w Klinice.

Działalność pracowników Kliniki w instytucjach uczelnianych i pozauczelnianych:

• profesor K. Ostrowski w latach 1992 - 1995 był równocześnie ordynatorem 30 łóżkowego Oddziału Wewnętrznego w Lecznicy Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej przy ul. Emilii Plater, był członkiem Rektorskiej Komisji ds. zatrudnienia i awansów nauczycieli akademickich oraz członkiem Komisji Rewizyjnej Polskiej Akademii Medycyny;
• profesor R. Gellert był przewodniczącym rektorskiej Komisji ds. Informatyki oraz vice - przewodniczącym Mazowieckiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego i konsultantem regionalnym ds. nefrologii;
• profesor J. Matuszkiewicz - Rowińska pełniła funkcję sekretarza Komisji Nefrologicznej Komitetu Patofizjologii PAN, była też konsultantem regionalnym ds. nefrologii;
• profesor K. Wardyn jest konsultantem regionalnym ds. medycyny rodzinnej, a także pełni funkcję Prodziekana I Wydziału Lekarskiego;
• lek. med. Longin Niemczyk jest członkiem Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej I Wydziału Lekarskiego.

Niektórzy asystenci Kliniki za osiągane wyniki otrzymali wiele nagród rektorskich, dydaktycznych i naukowych, indywidualnych i zbiorowych, a także innych wyróżnień i dyplomów. Kierownik Kliniki profesor Kazimierz Ostrowski został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Medalem 50 - lecia Akademii Medycznej, Medalem 100 - lecia Szpitala Dzieciątka Jezus i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

W związku z przejściem na emeryturę profesora Kazimierza Ostrowskiego w wyniku postępowania konkursowego Kierownikiem Kliniki od 1 października 2004 roku została prof. dr hab. n. med. Joanna Matuszkiewicz - Rowińska.

Skład osobowy Kliniki:

• samodzielni pracownicy: prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert, dr hab. n. med. Stanisław Niemczyk, dr hab. n. med. Jerzy Przedlacki;
• adiunkci: dr n. med. Zofia Billip - Boniecka, dr n. med. Małgorzata Dębowska, dr n. med. Mirosław Jędras, dr n. med. Grzegorz Ostrowski;
• asystenci: lek. med. Ahmed AM Ahmed, lek. med. Ewa Filipowicz (CSK), lek. med. Edyta Gieglis (CSK), lek. med. Paweł Kulicki, lek. med. Longin Niemczyk, lek. med.
• Małgorzata Olędzka - Oręziak, lek. med. Monika Staszków, lek. med. Monika Wieliczko, lek. med. Dariusz Włodarczyk (CSK); dr n. med. Ewa Wojtaszek;
• doktoranci: lek. med. Ewa Bochenek, lek. med. Anna Kohman - Golc;
• rezydenci: lek. med. Iwona Niewińska, lek. med. Magdalena Sowa, lek. med. Zuhier Shebani, lek. med. Anna Szczęsna, lek. med. Ewa Zaczek.

W grudniu 2004 roku zespół Kliniki zorganizował konferencję na temat: „Leczenie nerkozastępcze na świecie i w Polsce u progu XXI wieku  (przewodnicząca prof. dr hab. n. med. Joanna Matuszkiewicz - Rowińska), a w I połowie 2005 roku konferencję na temat: „Ostra niewydolność nerek - nowe wyzwania".

Do roku 1990
Rodowód Katedry i Kliniki wywodzi się od czasu zorganizowania w listopadzie 1944 roku Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego na Grochowie. Powołano wtedy I Katedrę i Klinikę Chorób Wewnętrznych, a kierowanie Kliniką powierzono doc. dr med. Zdzisławowi Michalskiemu. Początkowo Klinika mieściła się w budynku szkoły przy ulicy Siennickiej 15. W listopadzie 1945 roku Klinika przeniosła się do budynków obecnego Szpitala Przemienienia Pańskiego. Jako pierwsi do pracy zgłosili się dr Władysław Szreder i dr Zofia Migdalska - późniejsi habilitanci Kliniki.

W 1948 roku na stanowisko kierownika I Kliniki Chorób Wewnętrznych został powołany prof. dr hab. n. med. Andrzej Biernacki, który pełnił wówczas funkcję ordynatora oddziału wewnętrznego Szpitala Dzieciątka Jezus. Oddział ten został jednocześnie przekształcony w Klinikę, która przeniosła się tam z Pragi we wrześniu 1948 roku. Wkrótce dobudowano jedno piętro tak, że po zakończeniu rozbudowy Klinika liczyła 80 łóżek szpitalnych i 8 pracowni naukowych, co umożliwiało prowadzenie prac badawczych oraz rozszerzenie zainteresowań naukowych Kliniki.

W 1953 roku otwarto Pododdział Chorób Zawodowych liczący 12 łóżek, który w 1957 roku przekształcono w 40 łóżkowy Oddział Chorób Zawodowych kierowany przez dr med. Macieja Webera.

W Klinice habilitowali się i otrzymali tytuły docenta: dr med. Walenty Hartwig, dr med. Konrad Kozieradzki, dr med. Władysław Szreder, dr med. Mieczysław Fejgin, dr med. Marian Tulczyński, dr med. Tadeusz Orłowski, dr med. Bertold Kassur, dr med. Andrzej Hirszfeld, dr med. Edward Rużyłło, dr med. Zygmunt Chojecki i dr med. Zofia Migdalska. Większość z nich odeszła w przyszłości na samodzielne placówki (kierowników klinik, ordynatorów). 10 lekarzy otrzymało stopień doktora medycyny, a wielu specjalizacje z chorób wewnętrznych.

Od 1948 roku Klinika prowadziła Oddział Wewnętrzny Ośrodka Naukowo - Badawczego w Ciechocinku. Prowadzono tam głównie badania nad balneologią i klimatoterapią w leczeniu nadciśnienia tętniczego i chorób naczyń obwodowych.

W 1959 roku uruchomiono w Klinice aparaturę tzw. „sztucznej nerki". Był to drugi ośrodek w Polsce. Zastosowanie dializy pozaustrojowej zwiększyło znacznie odsetek chorych nerkowych i zmieniło w dużej mierze profil Kliniki. W ciągu roku wykonano ogółem 152 dializy.

Zainteresowania naukowe były wszechstronne i realizowane w zespołach badawczych. Na pierwszy plan wysuwały się prace o tematyce kardiologicznej, zwłaszcza leczenia choroby nadciśnieniowej i chorób naczyń. Poza tym zajmowano się problemami hematologicznymi (należały tu również pionierskie prace w dziedzinie przetaczania szpiku).

W zakresie nefrologii to tematy dotyczące badań patofizjologicznych, opracowań prób czynnościowych nerek, a także dotyczące leczenia ostrej niewydolności nerek, szczególnie przy użyciu dializy pozaustrojowej.

Opracowywano również zagadnienia z zakresu gastroenterologii i hepatologii. Zajmowano się również endokrynologią (głównie chorobami tarczycy) i otyłością. W zespole pneumonologicznym prowadzono badania odnoszące się do diagnostyki, etiologii i leczenia chorób narządu oddechowego.

W Oddziale Chorób Zawodowych opracowywano zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa, profilaktyki i leczenia chorób zawodowych.

Klinika prowadziła wykłady i ćwiczenia dla studentów III, IV i V roku Wydziału Lekarskiego. Od 1949 roku działało przy Klinice Studenckie Koło Naukowe, które ogłosiło kilka prac na konferencjach Studenckiego Towarzystwa Naukowego.

Klinika prowadziła kursy i szkolenia dla lekarzy z poza Kliniki.

prof. dr hab. med. Tadeusz OrłowskiOd 1 sierpnia 1963 roku kierownictwo I Kliniki Chorób Wewnętrznych objął prof. dr hab. med. Tadeusz Orłowski. Skład osobowy Kliniki: doc. dr med. Zygmunt Chojecki; adiunkci: dr med. Wincenty Czarnecki, dr med. Alfred Siciński, dr med. Maciej Weber; starsi asystenci: lek. med. Zygmunt Ajewski, dr med. Wacław Droszcz, lek. med. Zbigniew Fałda, lek. med. Ewa Kłopotowska,  lek. med. Maria Kowalska, lek. med. Halina Koziołowa, dr med. Andrzej Krotkiewski, lek. med. Jan Kurkus, lek. med. Mieczysław Lao, mgr Stefan Opałko, lek. med. Andrzej Przybylski, lek. med. Zofia Rancewicz, lek. med. Halina Rymkiewicz, lek. med. Łucja Stasiakowa, lek. med. Janusz Szajewski, lek. med. Andrzej Śliwowski; asystenci: lek. med. Andrzej Soszka, lek. med. Liliana Grodowska, lek. med. Joanna Juskowa, lek. med. Krzysztof Galus, doktoranci: lek. med. Monika Chróścicka, lek. med. Mirosław Grodzki, lek. med. Maria Heller, lek. med. Bożena Kulik - Świderska, lek. med. Leszek Polak, lek. med. Ryszard Połeć, lek. med. Janusz Sadowski, lek. med. Danuta Stryjecka - Rowińska, lek. med. Barbara Wałaszewska, lek. med. Jadwiga Wojtulewicz - Kurkus. W następnych latach ten skład ulegał zmianie związanej z rozwojem naukowym i zawodowym, a także rotacją kadrową.

W pierwszych latach Klinika kontynuowała program naukowy i usługowy jak w okresie poprzednio opisanym. Jednak w zainteresowaniach profesora Orłowskiego coraz bardziej dominowała problematyka nefrologiczna, transplantacyjna i immunologiczna i ona też przekładała się na tematykę prowadzonych przez współpracowników badań.

26 stycznia 1966 roku profesor Orłowski ze swoim zespołem razem z profesorem Janem Nielubowiczem i zespołem chirurgów dokonali pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki. Klinika stała się wiodącym ośrodkiem nefrologicznym w kraju, a profesor Orłowski uznanym autorytetem również w Europie.

Profesor i wielu współpracowników brało czynny udział w konferencjach i zjazdach naukowych krajowych i zagranicznych. Część Jego uczniów odbyła też dłuższe szkolenia naukowe w znanych ośrodkach nefrologicznych europejskich i amerykańskich.

W 1964 roku profesor Tadeusz Orłowski został członkiem korespondentem Polskiej Aademii Nauk i od tego czasu bardzo aktywnie pracował na różnych stanowiskach, co miało również korzystny wpływ na rozwój Kliniki.

Klinika była bardzo zaangażowana w prowadzenie zajęć dydaktycznych dla studentów Wydziału Lekarskiego. Przy Klinice pracowało aktywnie Studenckie Koło Naukowe. Prowadzona też była bardzo szeroka działalność szkoleniowa podyplomowa; wielu lekarzy zdobyło specjalizacje pracując na wolontariacie. Profesor i niektórzy współpracownicy brali czynny udział w pracach komitetów redakcyjnych wielu czasopism lekarskich; należy tu podkreślić redakcję Polskiego Archiwum Medycyny Wewnętrznej. Pod kierownictwem profesora Orłowskiego tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał doc. dr hab. med. Alfred Siciński; habilitowali się i uzyskali tytuł docenta: dr med. Wacław Droszcz, dr med. Andrzej Krotkiewski, dr med. Alfred Siciński i dr med. Ewa Skopińska; ponad 20 lekarzy uzyskało stopień naukowy doktora nauk medycznych, a ponad 30 specjalizacje z chorób wewnętrznych i nefrologii.

Profesor Alfred SicińskiW październiku 1975 roku nastąpił podział I Kliniki Chorób Wewnętrznych. Profesor Tadeusz Orłowski z częścią zespołu przenieśli się do powołanego i powstałego dzięki staraniom profesora Instytutu Transplantologii, usytuowanego też na terenie Szpitala Dzieciątka Jezus. Profesor Alfred Siciński z resztą zespołu pozostał w dotychczasowych pomieszczeniach  jako Kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych. Skład osobowy Kliniki: adiunkci: dr med. Zygmunt Ajewski, dr med. Zbigniew Fałda, dr med. Krzysztof Galus, dr med. Bożena Kulikowa, dr med. Jan Kurkus, dr med. Roman Połeć, dr med. Łucja Stasiakowa; starsi asystenci: lek. med. Maria Cabaj - Schabowska, lek. Med. Jacek Imiela, dr med. Stanisława Jelińska, lek. med. Halina Kowalska, lek. med. Anna Paśko, lek. med. Krzysztof Schreyer, lek. med. Małgorzata Sikorska, lek. med. Andrzej Zaleski; asystenci: lek. med. Joanna Matuszkiewicz, lek. med. Wojciech Narębski; doktoranci: lek. med. Kazimierz Wardyn. W kolejnych latach niektórzy asystenci odeszli, nowi zostali przyjęci do pracy. Odeszli z Kliniki: dr med. Zygmunt Ajewski, lek. med. Ireneusz Dzik, dr med. Zbigniew Fałda, dr hab. n. med. Krzysztof Galus, dr med. Jacek Imiela (na ordynatora Oddziału Wewnętrznego Stacji Dializ Szpitala Kolejowego w Międzylesiu), lek. med. Elżbieta Jabłczyńska, dr med. Jan Kurkus, lek. med. Wojciech Narębski, dr med. Halina Kowalska, dr med. Stanisław Niemczyk (na ordynatora Oddziału Wewnętrznego i Stacji Dializ Szpitala w Wołominie), lek. med. Anna Paśko, dr hab. med. Roman Połeć, dr med. Krzysztof Schreyer (na ordynatora Oddziału Wewnętrznego Szpitala w Pruszkowie), lek. med. Małgorzata Sikorska, dr med. Łucja Stasiakowa.

Prof. dr hab. med. Alfred Siciński był opiekunem jednej habilitacji: dr med. Romana Połcia, temat rozprawy: Badania morfologiczne i czynnościowe górnego odcinka przewodu pokarmowego u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek (1980); był promotorem 14 prac doktorskich:

• lek. med. Krzysztofa Schreyera, tytuł pracy: Wpływ 1 - 25OH cholekalcyferolu na tkankę kostną u psów z niedoborem witaminy D3 (1975),
• lek. med. Andrzeja Zaleskiego, tytuł pracy: Badanie nad etiopatogenezą płuca mocznicowego (1978),
• lek. med. Haliny Kowalskiej, tytuł pracy: Zaburzenia metabolizmu glutationu w krwinkach w niewydolności nerek (1980),
• lek. med. Ryszarda Targońskiego, tytuł pracy: Leczenie metodami dializacyjnymi nadciśnienia tętniczego u chorych ze schyłkową niewydolnością nerek przy różnym stopniu przewodnienia (1982),
• lek. med. Jacka Imieli, tytuł pracy: Izolowana ultrafiltracja przeddializacyjna w leczeniu przewodnionych chorych przewlekle dializowanych (1982),
• lek. med. Zofii Billip - Tomeckiej, tytuł pracy: Leczenie zatruć lekami nasennymi i uspokajającymi metodą diurezy forsowanej (1983),
• lek. med. Kazimierza Wardyna, tytuł pracy: Mineralizacja tkanki kostnej w przewlekłej niewydolności nerek (1983),
• lek. med. Ryszarda Gellerta, tytuł pracy: Mannitol w leczeniu przewodnienia u pacjentów przewlekle dializowanych (1984),
• lek. med. Hasana Hijaz, tytuł pracy: Niektóre zaburzenia homeostazy w zespole niewyrównania u pacjentów przewlekle dializowanych (1985),
• lek. med. Jerzego Przedlackiego, tytuł pracy: Scyntygraficzna diagnostyka osteodystrofii nerkowej (1987),
• lek. med. Joanny Matuszkiewicz - Rowińskiej, tytuł pracy: Leczenie uderzeniowymi dawkami sterydów chorych z ostrą fazą nefropatii toczniowej przebiegającej z niewydolnością nerek (1989),
• lek. med. Stanisława Niemczyka, tytuł pracy: Neurotoksyczność aminoglikozydów - próby zapobiegania (1989),
• lek. med. Waldemara Mysiaka, tytuł pracy: Zaburzenia przemiany kolagenu kości w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek (1990),
• lek. med. Konrada Pszczołowskiego, tytuł pracy: Badanie nad miejscem powstawania materiału zatorowego, który może powodować mikrozatorowość płucną w przebiegu hemodializy (1990).

Ponad 30 lekarzy uzyskało specjalizację z zakresu chorób wewnętrznych i nefrologii. Pod kierunkiem Profesora w Ośrodku Dializ wykształciło się wielu obecnych kierowników stacji dializ z całego kraju.

Do roku 1985 Klinika mieściła się w starych pomieszczeniach przy ul. Nowogrodzkiej - warunki pracy były niezwykle trudne. Poprawa nastąpiła dopiero po przeniesieniu się Kliniki do nowo wybudowanych pomieszczeń na VI piętrze bloku D szpitala przy ul. Banacha. Oddział kliniczny liczył 69 łóżek w salach 2 - 4 osobowych (niektóre z łazienkami i gniazdami tlenowymi). Umożliwiło to leczenie roczne 1500 - 1700 pacjentów - głównie internistycznych z tzw.: „rejonu  i nefrologicznych, a także z chorobami metabolicznymi kości. Powstała pracownia gastroskopii (głównie do badania chorych dializowanych) i biopsji nerki. Utworzono też Poradnie: Nefrologiczną i Metabolicznych Chorób Kości.

Jedną trzecią powierzchni Kliniki zajmował Ośrodek Dializ, który w tym czasie był największym i najbardziej nowoczesnym w Polsce. Przy ośrodku mieściło się laboratorium głównie nastawione na diagnostykę nefrologiczną, badanie metabolizmu kostnego i gospodarki wapniowo - fosforanowej.

Zainteresowania naukowe Kliniki: w pierwszych latach, w ramach programu resortowego Ministerstwa Zdrowia (Przewlekłe choroby nerek ze szczególnym uwzględnieniem dializoterapii) Klinika opracowała następujące tematy:

• ulepszanie technik dializacyjnych,
• leczenie dietetyczne w przewlekłej niewydolności nerek (opracowano oryginalną dietę wysokokaloryczną i niskobiałkową),
• badanie zaburzeń kostnych w mocznicy,
• badania wpływu przewlekłej niewydolności nerek na układy: pokarmowy, krążeniowy i oddechowy (mikrozatorowość i zaburzenia wentylacji u chorych dializowanych).

W następnych latach zajmowano się:

• przydatnością dializ otrzewnowych w leczeniu ciężkich postaci łuszczycy,
• wprowadzono (niestosowaną dotychczas w kraju) metodę „uderzeniową  sterydów nadnerczowych do leczenia nefropatii toczniowej,
• prowadzono badanie nad zmianą dystrybucji płynów ustrojowych w leczeniu przewodnienia u chorych dializowanych,
• oceniano wpływ śróddializacyjnej ultrafiltracji na średnią objętość krwinek czerwonych (MCV) u pacjentów dializowanych,
• badanie nad zwłóknieniem tkanki płucnej u chorych dializowanych z wtórna nadczynnością przytarczyc,
• zastosowaniem dwufazowej scyntygrafii kości do oceny zmian w przewlekłej niewydolności nerek,
• zastosowaniem termografii i pletyzmografii do oceny stanu przetok tętniczo - żylnych typu Brescii,
• utworzono i wdrożono program komputerowy „Inteligentna baza danych u pacjentów nefrologicznych".

Działalność dydaktyczno - szkoleniowa: Klinika prowadziła wykłady, seminaria i ćwiczenia dla studentów I Wydziału Lekarskiego na kursach III, IV i V.

Programy nauczania były szczegółowo omawiane z asystentami. Zwracano dużą uwagę na praktyczne zapoznanie studentów z diagnostyką i terapią. Studenci poznawali też pracę Stacji Dializ i problemy leczonych tam pacjentów. Po zakończeniu ćwiczeń i zaliczeniu historii choroby studenci składali kolokwium, a wyniki były wpisywane do indywidualnej karty studenta. Praca dydaktyczna Kliniki obejmowała także szkolenie asystentów, stażystów, stypendystów i lekarzy delegowanych na staże do specjalizacji z chorób wewnętrznych i nefrologii.

W Klinice odbywały się systematycznie prowadzone planowe posiedzenia naukowe, a także brano czynny udział w spotkaniach międzyklinicznych - tzw.: „Interklinik", które organizowane były raz w miesiącu, kolejno przez poszczególne Kliniki. Omawiano własne prace, postępy w nefrologii i dializoterapii, streszczenia artykułów z piśmiennictwa, a także dyskutowano przypadki ciekawych chorych. Klinika brała też aktywny udział w organizowanych przez CMKP kursach specjalistycznych. Prowadzone były egzaminy na drugi stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych. Kierownik i asystenci brali również czynny udział w konferencjach i zjazdach krajowych i zagranicznych, głównie nefrologicznych i internistycznych.

Niektórzy asystenci odbyli też naukowe szkolenia w ośrodkach zagranicznych: Z. Ajewski (RFN), Z. Fałda (RFN), E. Jabłczyńska (Belgia), J. Matuszkiewicz - Rowińska (Szwecja), R. Gellert (Anglia, Austria), J. Przedlacki (Finlandia).

W okresie kierowania Kliniką przez profesora Sicińskiego ukazało się 20 publikacji w liczących się czasopismach zagranicznych i 98 w krajowych. Przedstawiano 22 prace na  zagranicznych kongresach naukowych (w tym 4 prezentacje ustne). Wygłoszono 17 referatów i przedstawiono 23 plakaty na konferencjach krajowych.

Przy Klinice pracowało Studenckie Koło Naukowe prowadzone do 1993 roku przez dr med. Jacka Imielę, który w 1982 i 1983 roku zorganizował Studencki Obóz Naukowy w Szpitalu w Działdowie. Od 1984 roku opiekunem Koła został dr med. Kazimierz Wardyn, który również organizował każdego roku wakacyjne Obozy Naukowe, ale w Szpitalu w Starogardzie Gdańskim. Koło działające przy Klinice stało się jednym z najbardziej aktywnych i liczyło około 30 studentów. Obozy wakacyjne z czasem były organizowane wspólnie ze studentami kół zabiegowych (ginekologiczno - położniczych i chirurgicznych). Z inicjatywy opiekuna dr med. Kazimierza Wardyna studenci organizowali spotkania wigilijne w Klubie Lekarza i na uroczystości te zapraszali Władze Uczelni i swoich Nauczycieli. Zwyczaj ten stał się już bardzo miłą i wysoko ocenianą tradycją.

Kierownik i wielu pracowników Kliniki wyjeżdżali za granicę celem wymiany doświadczeń, wygłaszali referaty na zjazdach naukowych. Sześciu lekarzy z Kliniki w latach 1953 - 1955 wyjeżdżało do Korei i pracowało tam w Szpitalu Polskiego Czerwonego Krzyża.

Pracownicy Kliniki brali bardzo aktywny udział w pracach towarzystw naukowych i komitetów redakcyjnych wielu czasopism lekarskich.

Poza leczeniem pacjentów hospitalizowanych istniały przy Klinice poradnie specjalistyczne: dla chorych na nadciśnienie tętnicze, chorób naczyń obwodowych, hematologiczna, endokrynologiczna, chorób zawodowych i chorób narządu oddechowego.

Od 1953 roku Klinika była bazą naukową dla Kliniki Zdrowego Człowieka Instytutu Kultury Fizycznej.

Jest to zarys historii i prężnego rozwoju w trudnym okresie powojennym I Kliniki Chorób Wewnętrznych kierowanej przez jednego z najwybitniejszych internistów polskich, profesora Andrzeja Biernackiego (14.03.1903 - 30.07.1963).

Zainteresowanych dokładniejszym opisem odsyłam do opracowań źródłowych:

1. Dzieje nauczania medycyny i farmacji w Warszawie (1798 - 1950) redaktorzy: Marcin Łyskanowski, Andrzej Stapiński, Andrzej Śródka, PZWL, Warszawa, 1990
2. Dzieje uczelni medycznych w Warszawie w latach 1944 - 1960 redaktor: Jerzy Manicki, PZWL, Warszawa, 1968